Napoleon, L'Empereur (2)

Augustus 1985: Ik ben op Elba (zie de post van gisteren) en bezoek het Palazzo Napoleon (hier op foto) in Portoferraio, de hoofdstad van het eiland. Hier verbleef Napoleon 10 maanden in 1814 tot hij ontsnapte. Ik kan me het bezoek aan deze plek nog goed herinneren, maar toen ik gisteren in mijn oude dagboeken ging zoeken, vond ik slechts 2 aantekeningen over mijn verblijf op Elba, en niets over het uitstapje naar het Palazzo. Ik was kennelijk te veel in beslag genomen door relationele problemen en het noodweer dat onze vakantie toen tot een minder prettig avontuur maakte.
Op zich heb ik niets met Napoleon. Ik ben maar zeer matig geinteresseerd in krijgsgeschiedenis of historische figuren als koningen en keizers. Maar wat me uitermate fascineert is het thema ballingschap & eilanden.
Jean-Paul Kauffman reisde eerder naar het desolate eiland Kerguelen (zie mijn blog van 25 juni) maar nu wilde hij proeven en ruiken hoe het was in Longwood op St. Helena. Daar, midden in de Atlantische Oceaan en van god en alles verlaten, verbleef Napoleon van 15 oktober 1815 tot aan zijn dood op 5 mei 1821. St. Helena is een Brits gebied en wordt bestuurd door een gouverneur. Longwood is de naam van dit huis met 23 kamers. Echter, het huis Longwood en een lap grond er om heen is nog steeds Frans bezit en valt onder verantwoordelijkheid van een consul. Kauffman krijgt toestemming er 9 dagen door te brengen, in het huis van Napoleon zelf, hij mag gaan en staan waar hij wil. In het huis is bijna niets veranderd sinds Napoleon er zijn memoires dicteerde aan zijn vier 'apostelen': Las Cases, Bertrand, Gourgoud en Montholon. Het vochtige klimaat en de termieten doen een voortdurende aanval op het huis. De eenzame consul Mprobeert te redden wat er te redden valt; om de haverklap moet alles opnieuw geschilderd en behangen worden (met replica's van het oorspronkelijke behang). Maar de meubels en schilderijen doorstaan het tropische klimaat goed.
Kauffmann beschrijft in zijn boek het leven van die vijfenhalf jaar Napoleon-in-ballingschap aan de hand van de literatuur en zijn eigen belevenissen gedurende 9 dagen. Hij schrijft heel pathetisch, dichterlijk, en dat maakt het soms moeilijk te lezen -- soms word je er een beetje moe van. Maar wat hij ons meedeelt is buitengewoon intens. Juist omdat hij uitvoerig schrijft over de geuren en het licht, de geluiden en de claustrofobie van de kamers maakt dat je voelt hoe het was in 1821.
Ik vond dit boek één van de meest fascinerende die ik het afgelopen jaar gelezen heb. Maar daarmee houdt het voor mij niet op; de fascinatie gaat verder, ik wil meer weten en vooral zelf ervaringsdeskundige worden. Tot nu toe heb ik Saint Helena gespaard in mijn verzamelwoede en Napoleon ook, omdat het zo uitgebreid is en er geen einde aan komt..... maar ik kan geen weerstand meer bieden: dit verhaal moet verder worden verteld en ik wil er meer van weten -- lees hebben.
Morgen deel 3 dan maar?