23 november 2005: 3 jaar na Büch

Vandaag is de 3e sterfdag van Boudewijn Büch.
Een dag om bij stil te staan. Het nieuws van zijn overlijden werd bekend gemaakt op zondag 24 november 2002 aan het eind van de middag en ik zal het moment dat ik op radio 1 hoorde dat de 'schrijver en televisiemaker' in zijn woning in Amsterdam aan een hartstilstand was overleden nooit vergeten: nog net geen 54 jaar oud. Het moment zelf kan ik moeiteloos terughalen in mijn herinnering, inclusief alle gevoelens en het weer van die dag (zonnig, fris). Het bericht dat vrijwel direct op nu.nl verscheen heb ik voor het nageslacht vastgelegd door middel van een screen capture: Op dat moment en later in nog sterkere mate, realiseerde ik mij dat ik Büch, hoewel bewonderd en gelezen, altijd voor 'eeuwig' had gehouden , althans voor lang. Dus maakte ik mij niet druk omtrent de boeken die ik nog niet had of gelezen had: dat kwam nog wel. En via de media zou ik toch wel genieten van de dingen die hij deed. Dat stopte dus abrupt. Een saillant detail: het overlijden van Büch werd bekend gemaakt door zijn management, dat op dat moment bestond uit Erica Reijmerink (personal manager van BB) en Hans Kik, de manager van zijn theatershows. Kik ken ik al sinds 1992 als klant van mijn bedrijf en ik herinner me hoe aangeslagen hij was toen hij die week bij mij op de zaak kwam en vertelde hoe zijn chauffeur, die Büch zou ophalen voor een theatervoorstelling in De Meervaart, dood had aangetroffen. In de jaren na Büch's dood ben ik alles van Büch gaan verzamelen. Een bijna onmogelijke opgave. Ik ben me steeds meer gaan ver-innerlijken met BB. Ik heb zóveel overeenkomsten met hem, zóveel dezelfde interesses, maar ook diezelfde bezetenheid, het willen bezitten, de drang naar kennis, naar ordening en compleetheid, en de weerzin tegen het sociale leven.
Boudewijn was zeker in zijn laatste jaren geen vrolijke jongen meer, hij trok zich meer en meer terug in zijn fantastische bibliotheek & museum. Voor zover ik zijn ziel kan bevatten heb ik begrepen dat zijn roem en succes (het almaar aangesproken worden op straat bij voorbeeld) hem behoorlijk was gaan tegenstaan. Daarbij kwam dat hij in de Nederlandse literaire wereld uitgekotst werd -- iets waar hij zelf al eind jaren 70 over schreef in Bzzlletin en Maatstaf. En er moet ook in ogenschouw genomen worden dat Boudewijn in de loop van de decennia een romantisch beeld van zichzelf was gaan scheppen, dat niet hetzelfde was als de feiten in zijn leven. Zijn 'overleden zoontje' is hiervan het meest bekende voorbeeld. Op dat gegeven werd Boudewijn door de complete Nederlandse literaire kritiek hard afgerekend. Maar hoe meer kritiek er kwam op BB hoe meer ik hem ging begrijpen en van hem houden. Boudewijn heeft altijd gezegd dat fictie en werkelijkheid in het leven van een schrijver door elkaar lopen. De starre houding van de kritieken in (vooral) de linkse pers (als ik Vrij Nederland daar onder mag rekenen) laat zien dat men in dat kamp helemaal niets begrijpt van het wezen van de literatuur. Van de kritiek en de verhalen na zijn overlijden ben ik erg treurig geworden, maar ik heb me vastgebeten in Büch zelf. Ik heb inmiddels meer dan 150 boeken aangeschaft van en over Büch. Op de veiling bij Sotheby's heb ik me (geestelijk gesproken) maanden voorbereid. Ik ben er in geslaagd 3 lots te verwerven, allemaal meubels uit zijn huis aan de Keizersgracht, zijn megalomane boekenpaleis. Onderstaand is één van die drie afgebeeld, een foto uit de catalogus van Sotheby's. De meubels staan nu meer dan een jaar in mijn huis en ik koester ze elke dag.


Bij de 2e veiling van zijn boeken bij Bubb Kuyper heb ik 6 lots kunnen kopen, bij elkaar zo'n 200 boeken. Dat bracht me weer een stuk dichter bij Boudewijn, vooral omdat in veel boeken een persoonlijke aantekening stond omtrent datum en plaats van aanschaf. Boudewijn Büch is méér dan een gewone Nederlandse schrijver. Hij is cult. Hij is wat hij zelf bewonderde in figuren als Plath en Presley. En in leven was hij (hoewel behoorlijk contactgestoord) zowel een aimabel mens als een zacht mens. En moeilijk, dat natuurlijk ook.

Boudewijn: ik denk aan je.