Ernstige boekenliefde - - the hard way

Boekengekte of bibliomania, kent vele vormen en in elk daarvan zijn weer verschillende stadia te onderscheiden. Inmiddels lijd ik zelf aan het kwaliteitsvirus. Het is heel eenvoudig om de boeken die je wilt lezen op rommelmarkten bijeen te zoeken voor een euro of minder per boek en naar huis te gaan met stukgelezen, schuingelezen, aan de papiperranden zwart geworden paperbacks -- in de rug op talloze plaatsen gebarsten. Zo'n boek lees je, maar zet je niet in je kast. Het is fantastisch dat je leest, natuurlijk, maar je kunt naast je geest ook je ogen strelen en je vingertoppen en zelfs je neus. En daarbij er ook nog van verzekerd zijn dat je deze sensaties over 30, 50 of 70 jaar nog een keer kan beleven. Of dat iemand anders over 100 of 200 jaar dat genoegen nog eens kan smaken. Paperbacks zijn dan al lang vergaan. De lijm in de rug tast het papier aan en de band: het valt uit elkaar. Het binnenwerk idem dito: het wordt broos en vergaat.
Ik heb drie boeken uitgezocht die allemaal verschenen (en aangeschaft) zijn in 1979, bijna dertig geleden dus.


De Nietsnut van Frans Kellendonk is een typische paperback uit de jaren zeventig. De omslag is eenzijdig met een goedkope finishing afgewerkt, die na al na enkele jaren begon los te laten aan de randen. Door slechte bindtechniek heeft het een schuine rug. Het papier is verkleurd aan de 3 snedes en ook de pagina's zelf zijn aan de randen bruin geworden. Als ik het in deze toestand aan zou treffen in een stalletje van een antiquariaat, zou het me hooguit 20 cent waard zijn, of, als ik het graag zou willen lezen (maar wie wil dat nog met boeken van Frans Kellendonk?) 50 cent.
Daaronder ligt een ECI-uitgave van de serie Schrijvers van Nu. Het eerste deel om precies te zien. Dit is gebonden in linnen en heeft een stofomslag (hier weggelaten). Deze serie was best duur destijds. Maar je ziet wat er gebeurt na 27 jaar: de rug is schuin en inkt op de rug is, hoewel het al die tijd in het omslag heeft gezeten, aan het vervallen.
De onderste is een Time-Life uitgave, gebonden in kunstleer, met goudstempeling. Het is in perfecte staat. Niet schuin, niet vuil, (en als het vuil zou zijn is het makkelijk te reinigen, wat met de bovenste twee boeken absoluut niet kan). De binding is strak (tight, zeggen ze in de Angelsaksische landen).
Bij boek 1 en 2 zijn gewoonweg slechte technieken gebruik en slecht papier. (Als vak-deskundige weet ik er wat van, maar het voert te ver om hier alle ins en outs te vermelden).
Om een en ander meer in perspectief te zetten laat ik hier twee foto's zien van "A voyage around the world" door George Anson, dat gedrukt werd rond 1850.


Dit kleine boekje is in perfecte conditie, zowel het binnenwerk als de linnen band: alles is prima, inclusief de belettering met goud op de rug, na 160 jaar! [Het doet 175 euro op Internet, maar liefhebbers mogen het van me kopen voor 40Euro] Ik bezit ook een paar boeken van rond 1700 die nog steeds strak in de band zitten en nauwelijks verkleurd zijn.

Al met al: het doet me gewoon geen plezier meer om in de reguliere boekhandel boeken uit het schap te trekken. Ik wil tenminste een gebonden boek. Als een NIEUW boek verkrijgbaar is in zowel een gebonden als paperback editie koop ik de gebonden uitgave. Is het boek alleen verkrijgbaar in paperback dan krab ik me wel tweemaal achter de oren. Wil ik het alleen maar lezen, of wil ik het echt bezitten? Als ik het alleen wil lezen dan is het allicht verkrijgbaar op Internet en kan ik het gratis printen. En anders koop ik het gewoon niet. Als het echt een belangrijk boek is wordt het vroege in een betere vorm uitgegeven.
Engelstalige boeken die me vanwege het onderwerp interesseren, zoek ik vooral via eBay.com (alsjeblieft niet de Nederlandse site). Liefs gebonden, met een goed stofomslag, in linnen, buckram (een heel stijf soort linnen, vergelijkbaar met canvas) of, nog mooier: leer. het leest zo veel prettiger! Een nieuw boek in leer ruikt bovendien net zo lekker als pas-aangeschafte schoenen en het geluid als je het voor de eerste keer opendoet, een zacht bijna niet beschrijven krakje, is fenomenaal!

Gisteren heb ik een klein onderzoekje gedaan in mijn bibliotheek om uit te vinden of mijn voorkeur voor het gebonden boek al lang bestaat of iets van recentere datum is, wat ik vermoed. Dankzij Bookcat kon ik dit onderzoek op mijn computer doen in plaats van boekbanden tellen in de kasten en hier zijn wat resultaten.

Van de 2851 boeken die zijn ingevoerd in de database (ik loop er momenteel een honderd of twee achter) heb ik van 1879 genoteerd wat de bindwijze was. Van het totaal zijn 757 boeken gebonden ofwel 27% - ruim 1 op de 4; de rest is paperback, niet bekend of niet benoemd. Van die 757 heb ik er (maar!) 30 in leer.
Als ik nu kijk naar alleen de boeken die ik van 1973 tot en met 2004 heb gekocht kom ik op 21% gebonden boeken. Voor het jaar 2005 is dat percentage echter 35%, 1 op de 3 boeken dus.
Ik zet mijn voorkeur dus wel degelijk in de praktijk om!

Deze week werd mijn boekengevoel wel héél erg plezierig gekieteld. Woensdag kwam uit de VS het in leer gebonden boek van Henry Kissinger Crisis ("The consummate insider's account of the inner workings of diplomacy during the Middle East War of 1973 and the final days of the Vietnam War" luidt de omschrijving), waarin hij gesprekken noteert met de presidenten Nixon en Ford (waaronder hij diende) en met generaals en staatshoofden. Kissinger was nationaal veiligheidsadviseur begin jaren zeventig en ontving de Nobelprijs voor de Vrede dankzij het vredesverdrag met Vietnam - samen met Le DucThou (die de prijs overigens weigerde). Het boek is gesigneerd door de auteur, goud op snee, en gaat honderden jaren mee.