Haïti - De vervloekte staat

De taferelen die zich op dit moment afspelen in het caribische Haïti gaan het menselijk voorstellingsvermogen te boven. Een van de allerarmste landen ter wereld, het meest corrupte land ter wereld, een land waar de bevolking tientallen jaren heeft geleden onder de meest afschuwelijke dictators, een land waar de misdaad onvoorstelbaar hoog is, een land dat altijd de 'hoofdprijs' krijgt tijdens bijna elk orkaanseizoen, een land waar miljoenen mensen in sloppenwijken leven en waar internationale hulp nauwelijks enige verbetering kan brengen...

Dát land krijgt de grootste natuurramp over zich heen van de laatste decennia. Niemand weet nog hoeveel mensen er het leven verloren hebben of nog zullen verliezen. Er is nauwelijks een regering, bijna geen politie, geen brandweer, de ziekenhuizen zijn ingestort.
Iedereen herinnert zich nog de beelden van de vuurwerkramp in Enschede. Stel je voor dat er op dat moment geen brandweer was geweest, geen ambulances, geen hulpdiensten, geen bestuur. En stel je dan voor dat het rampgebied niet was beperkt tot één wijk in Enschede maar tot de hele provincie Overijssel plus de hele Randstad, samen 9 miljoen mensen. Dan kun je je misschien een beeld vormen van de hopeloze situatie in Haïti.

Boudewijn Büch heeft verschillende keren over Haïti geschreven. Het eiland fascineerde hem. In mei 1987 is hij er zelf geweest en bij die gelegenheid kocht hij uiteraard alle boeken over Haïti die hij kon vinden, wat niet veel was, want zo schreef hij in "Leeg en Kaal" (1995, p. 84) toen hij onderzoek wilde doen naar een bij-eiland van Haïti (Navassa): "De bibliotheken bleken al te zijn leeggehaald; de boeken zijn opgestookt als brandstof om te koken."
In 1987 was net een einde gekomen aan de vreselijke dictatuur van vader Francois en zoon Jean-Claude Duvalier die 31 jaar had geduurd. Wie denkt dat het daarna beter werd heeft het mis: de ene na de andere militaire coup volgde. Totdat Jean-Bertrand Aristide aan de macht kwam. Hij bracht het eiland enige verlossing en had in beginsel het goede met het land voor. Maar Amerika had er geen zin in vanwege Aristides socialistische opvattingen. Aristide werd afgezet en wederom volgde een reeks van staatsgrepen en interim-staatshoofden waarbij Aristide zelf trouwens nog 3 keer het ambt bekleedde, onder andere afgewisseld door René Préval, die nu het staatshoofd van Haïti is. Zonder paleis, want dat is ingestort.

Papa Duvalier publiceerde in 1967 zijn 'rode boekje' in een oplage van 20.000 exemplaren over de zegeningen van zijn eigen bewind, wat hij "40 ans de Doctrine, 10 ans de Révolution" noemde, maar wat natuurlijk een walgelijk propagandaboekje was. Dit is het exemplaar dat Boudewijn Büch op 24 mei 1987 in Port-au-Prince kocht:

Dezelfde dag kocht hij ook een 424 pagina's tellende studie over het schrikbewind van de Duvaliers, geschreven door Bernard Diederich en Al Burt, met een voorwoord van niemand minder dan Graham Greene.

Op 8 januari 1995 was Boudewijn opnieuw in Haïti, misschien voor TV-opnamen van de serie "De wereld van Boudewijn Büch".

Robèrt K., een van de vaste reageerders op deze blog, zou dat moeten weten. In ieder geval kocht Büch toen het boek van Jean-Bertrand Aristide In het parish of the poor waarin Aristide verhaal doet over zijn wederopbouw-programma.

 

De drie boeken hierboven uit Boudewijn's bibliotheek staan nu in mijn bibliotheek. Wanneer de aardbevng Haïti niet had getroffen zou ik er geen melding van gedaan hebben.

Ik had het eigenlijk liever niet gemeld.

Haïti lijkt een land te zijn waar alles reddeloos is verloren. Het komt daar nooit meer goed.

Eigenlijk wil ik niet eens meer boeken zien over Haïti, en dat zegt alles.