Liber Bestiarum

Wie een te kleine beurs heeft voor het originele werk, gaat voor de facsimile uitgave. Voor wie de term niet kent: een facsimile is een replica van een handschrift of een oud gedrukt boek. Het meervoud is facsimilia. Tegenwoordig zijn facsimilia veelal fotografische herdrukken: de pagina's van het originele -- vaak uitermate kostbare -- boek worden gescand en in offset opnieuw gedrukt. Dat kan snel en slordig, maar ook heel secuur en precies.

Al vele jaren ben ik dol op facsimilia. Ik heb er inmiddels een bescheiden aantal. Twee maanden geleden werd ik de gelukkige eigenaar van een facsimile van het Liber Bestiarum dat in het midden van de 13e eeuw (het gaat hier dus om een handschrift) is gemaakt en nu ligt in de fameuze Bodleian Library (Manuscript 764). Een Liber Bestiarum is een boek waarin men de op dat moment bekende levende natuur beschreef en afbeeldde, vaak tot meerdere eer en glorie van de Schepper.

Je kunt een oud handschrift als dit simpel scannen en wederom printen, maar zo is het hier niet gegaan. Het boek bestaat uit 136 folio's (tegenover elkaar liggende pagina's) en bevat 135 miniaturen. In het oorspronkelijke werk waren deze miniaturen met de hand ingekleurd en van goudfolie voorzien. Het kleurendrukwerk komt in deze facsimile van de offsetpers, maar de 135 miniaturen zijn opnieuw uit pure goudfolie vervaardigd. Het maken van de masks voor deze miniaturen kostte alleen al vier maanden werk....


Voor de rest is deze uitgave voorbeeldig: gedrukt op schitterend papier en met de hand ingebonden in het fijnste Nigeriaanse geitenleer. De band is in drie kleuren en met goud gestempeld en ook de drie snedes zijn voorzien van goud. De oplage bedraagt 1980 met de hand genummerde exemplaren. Op mijn eigen verzoek heb ik een mooi nummer toegewezen gekregen: 300.


Aangezien alleen specialisten een middeleeuws handschrift nog kunnen lezen, is deze facsimile-uitgave voorzien van een commentaarband (fraai in linnen ingebonden) met daarin een introductie en een volledige (modern) Engelse vertaling van de inhoud van het Liber Bestiarum. Beide boeken zijn tot slot 'verpakt' in een zogeheten Solander Box. En dat ziet er dan weer zo uit:


Toen ik de brochure over dit werk van The Folio Society in januari 2008 ontving wist ik meteen dat ik het wilde hebben. Maar ja, het kostte nogal wat. Tot 19 februari heb ik mijn wel-of-niet-aanschaffen spel gespeeld. Toen heb ik de knoop doorgehakt, die (niet echt verrassend) uitviel in een positieve beslissing.
Boeken als deze zet je niet in de kast, ze behoren te liggen. Je leest ze ook niet van begin tot eind. Alleen heel soms, als je dat ene gekke boekengevoel bekruipt, dan ga je er voor zitten (staan, om precies te zijn). Je wast je handen en slaat de doos open. En geniet.... drie vier bladzijden, dan gaat het weer dicht, tot de volgende keer.

Voor wie wil meegenieten om het ook eens in te kijken liggen de witte handschoentjes klaar.