zondag 17 september 2006

Over literaire reuzen en maagden

Woensdag is Harry G.M. Prick (vergeet vooral die 'G.M.' niet) één dag na zijn eenentachtigste verjaardag overleden. Het bericht over zijn overlijden bereikte mij gisteren en het bedroeft me. Voor niet-ingewijden: Harry G.M. Prick is de biograaf van Lodewijk van Deyssel en hij is ook de persoon die Boudewijn Büch aan zijn dichters- en schrijvers-carrière heeft geholpen. Zonder Prick was er geen Büch.
De wikipedia heeft een korte treffende beschrijving, die ik gemakshalve citeer:

Harry G.M. Prick was van 1969 tot 1988 conservator van het Letterkundig Museum Den Haag. Al op 18-jarige leeftijd werd hij door Lodewijk van Deyssel zelf aangewezen als diens toekomstige biograaf. Toen Van Deyssel in 1952 overleed, liet hij zijn volledig archief na aan Prick, die vanaf dat moment in een veelheid van tijdschriften en boeken een indrukwekkende hoeveelheid, doorgaans zeer gedetailleerde en van uitgebreide voetnoten voorziene artikelen over Van Deyssel - en over andere Tachtigers - publiceerde. Pas in 1997 verscheen het eerste deel van de biografie, in 2003 gevolgd door het tweede en laatste deel.

Harry was Maagd van sterrebeeld. Geboren als Maagd op 13 september, gestorven als Maagd op 14 september. Ik ben zelf van 15 september, ook Maagd dus (een datum die ik deel met Agathie Christie). Maagden zijn ongelooflijk precies en uitzoekerig en dat is wat Harry was: zijn biografie van Van Deyssel (geboren op de rand van Maagd) is zo uitgebreid dat je er duizelig van wordt en het lezen uit angst maar overslaat. Prick was ook verzot op uitgebreide indexen in zijn boeken, net als BB. Hoe heerlijk!

In 1979 verscheen het Bzzlletin-nummer over Lodewijk van Deyssel. Ik genoot van de hierin opgenomen essays. Terwijl Van Deyssel me literair nauwelijks iets deed, was ik wél uitermate gefascineerd door de zeer bijzondere persoon Van Deyssel.
De eye-opener kwam in 1983, toen Harry G.M. Prick het boek Uit de schrijfcassette van Lodewijk van Deyssel publiceerde (318 pgs.). Dit bevatte allerlei aantekeningen die Van Deyssel maakte, zoals:

4 oktober 1889:
Heden 24e dag van mijn niet-rooken, 1e serie
Heden 2e dag van mijn niet alcohol-drinken, 2e serie
Heden 8e dag van mijn niet-uitgaan, 3e serie

Het boek bevatte tevens een bijdrage van Boudewijn Büch en naar aanleiding daarvan begon ik een korte correspondentie van Büch.
Van Deyssel was obsessief bezig met het vastleggen en ordenen van zijn leven: het aantal minuten dat hij bezig mocht zijn met wassen en aankleden, ontbijten, over de inrichting van zijn werktafel, hoeveel papier er moest liggen, en welk soort pennen en potloden, en zo voort. Als fervent dagboekschrijver was ik in die jaren zeer beinvloed door Van Deyssel en ik heb ook heel wat lijstjes gemaakt om mijn chaotische bestaan te lijf te gaan. (Niet dat het hielp.)

Op zondag 2 november 2003, precies 20 jaar en 1 dag nadat ik het bovengenoemde boek voor 24 gulden en 25 cent had aangeschaft, organiseerde Salon Saffier in Utrecht in een veel te kleine en bedompte werfkelder aan de Nieuwegracht een literaire middag met als gasten de biografen Frédéric Bastet [77] (over Louis Couperus) en Harry G.M. Prick [78] (op de flyer dood-zondelijk aangeduid als Harry M.G.!). Het regende dat het goot maar ik fietste er blijmoedig naar toe. De gesprekken tussen de heren waren langdradig, bijna 19e eeuws, de stoelen zaten vreselijk (zelfs met mijn smalle kont moest ik voortdurend verzitten om evenwicht te vinden) maar er waren juweeltjes van uitspraken. En bovendien: wanneer heb je nou de kans in contact te komen met schrijvers die de eerste helft van de twintigste eeuw de grootste literatoren hebben meegemaakt? Ik zat mijn tijd dus ongeduldig uit.

In de zeer-verlangde pauze schoot ik de heer Prick aan om even met hem te praten over Büch en Van Deyssel. Ik had mijn exemplaar van Uit de schrijfcassette van... meegenomen en de buitengewoon vriendelijke, zachtaardige en welbespraakte biograaf zette er zwierig een opdracht in.

Met liefde en waardering sprak hij kort over BB en uitte sympathie voor mijn begeestering van BB...
Als een kind zo blij trapte ik me op het einde van de middag door de regen naar huis. Ik had Harry gesproken, na 20 jaar!
Prick is een geweldige vent, ik wens hem een schitterend praalgraf en nog veel publicaties toe. En een biograaf!

bovenste foto: Harry G.M in zijn imposante bibliotheek; foto uit het album op de website van Buchmania

3 opmerkingen:

Anoniem zei

Een erg fraai en aardig stukje, Martin!

Bibliofilos zei

Ontroerend stukje, boekengek! En alsnog wens ik je een (beetje verlaat) fijne verjaardag!

Prins van Denemarken zei

Prachtig, persoonlijk in memoriam. Zelf heb ik speciaal genoten van Pricks 'Een andere Boudewijn'. Je zou wensen dat Büchs hele leven zo omstandig was gedocumenteerd.