Een boekencasino

Morgen, dinsdag 29 november, is het zover. Dan veilt veilinghuis Bubb Kuyper het laatste deel van de Bibliotheca Didina et Pinguina, de bibliotheek van Boudewijn Büch. In twee sessies, de eerste begint om 10 uur, de tweede om 19 uur.
Hier kijk ik al maanden naar uit. En hier ben ik al een paar weken mee bezig, om uit de catalogus datgene te kiezen wat ik zou willen hebben ( zie ook mijn blog van 12 november). Uiteindelijk heb ik, vooral geleid door mijn portemonnee, een keus gemaakt en mijn biedingslijst gisteren aan de veilingmeester gestuurd. Ik heb op 25 kavels een bod uitgebracht; in totaal zitten daar 333 boeken in. Bij de vorige veiling heb ik op 17 kavels geboden, en daarvan heb ik er toen 6 gewonnen, ruwweg een derde. Ik hoop dit keer op meer.... maar ik weet niet hoe groot de belangstelling is. Misschien wordt het niets, dan zou ik ontroostbaar zijn en van verdriet weken in een slecht humeur zijn. Op één bepaald kavel heb ik 2,3 x de maximumschatting geboden en op nog eens 8 kavels tussen de 1,7 en 2,1 x. Maar mischien win ik wel alles en dan heb ik behalve geluk ook een financieel probleem.
We zullen het zien. Het zal een paar dagen duren voordat ik er nader over kan berichten. Als ik tenminste dan nog mijn internet abonnement kan betalen...

Boekenbeurs = boekengek

De afgelopen twee dagen naar de antiquarische boekenbeurs geweest. Wat vreselijk! Ik heb alleen maar mijn ogen gericht op BB en al het andere nauwelijks of niet gezien. Niettemin kwam ik zo'n overdaad aan Buchiana tegen en ook zoveel dat ik nog niet had dat ik regelmatig even moest gaan zitten of iets eten om bij te komen.
Het is dus een erg duur weekend geworden, in gereformeerde termen (ja ik ben ook een ex-Gereformeerde) een weekend vol zonde.
Hieronder is wat van die zonde te zien. Uitleg: van BB's primaire werk heb ik bijna elke titel, maar ik ben ook op zoek naar de verschillende drukken. De beurs heeft me perfecte exemplaren opgeleverd. En soms -- maar dat is echt heel kinky hoor -- heb ik een boek gekocht wat ik al had, zelfde druk, maar in een net iets betere staat.

De mooiste dingen heb ik gekocht bij Antiquariaat En Passant. Dat is echt een aanrader. En bovendien een bijzonder aardige jongen.
In totaal heb ik mijn huis dus met circa 26 boeken en tijdschriften verrijkt plus een originele foto van BB van Klaas Koppe.
Soms (nu dus) ben ik bang dat ik het financieel allemaal niet meer ga trekken. Ik koop bepaald niet lukraak, ben heel kritisch en vergelijk prijzen. Maar toch... Ut kost een hoop geld.
Boekengek mag dus eigenlijk wel letterlijk worden opgevat.

Verkeersdefibrilaties

Mijn felicitaties gaan uit naar Maarten 't Hart; hij wordt 61 jaar vandaag. Tevens feliciteer ik hem met het feit dat hij nimmer zijn rijbewijs heeft gehaald (iets dat hij zelf overigens allerminst betreurt). Maarten 't Hart heeft al jaren hartproblemen, defibrilaties. Vandaag wordt Nederland getroffen door een verkeersinfarct: op dit moment tussen Amsterdam en Eindhoven alleen al een file van 90 km.) Hij zal, zo vermoed ik, zijn verjaardag vanavond met buitengewoon veel plezier vieren.
Momenteel lees ik het dagboek dat hij in 1999 schreef voor de reeks Privé Domein, als opvolger van Boudewijn Büch die dat in 1998 deed. De titel luidt Een deerne in lokkend postuur, een echt 't Hart-titel. Het is een leuk boek, heel lezenswaardig en vaak interessant, somtijds teveel geblabla over Bach & Mozart en geklaag over popmuziek. Of over zijn gezondheid. Maar da's 't Hart. Toch is hij een van mijn favoriete contemporaine Nederlandse auteurs.
Over Büch heeft hij wel een en ander te melden dat interessant is, iets voor een nieuwe blog denk ik. En ook over zijn boekenhonger.
Morgen en overmorgen is in de Jaarbeurs de antiquarische boekenmarkt. Ik zie er naar uit. Op voorhand heb ik al een stuk of 8 boeken gekocht en zelfs een foto waar Boudewijn Büch op staat, en nog wel van fotograaf Klaas Koppe! Verder hoop ik Diederik van Vleuten te kunnen spreken en zal ik reclame gaan maken voor mijn eigen boek (als uitgever dan) dat op 10 december verschijnt. De Jaarbeurs bereik ik lopend vanuit mijn huis in 5 minuten, dus: weer of geen weer, het wordt smullen dit weekend!

Nachtelijke genoegens?

Vaak word ik om een uur of vier wakker. Dan ga ik lezen en dan kan ik niet meer stoppen. Dan denk ik: tot half zes, dan ga ik weer even slapen, heb ik nog anderhalf uur (zeven uur gaat de wekker). Maar dan kan ik niet stoppen, het boek is te interessant, en ik voel me lekker. Zet een kopje thee. Of twee. Rook een sigaretje. Of twee. Uiteindelijk wordt het half zeven en dan denk ik: nog een half uur slapen, maar ja, wat schrijft Maarten 't Hart over de Bekentenissen van Zeno van Italo Svevo? En waarom is hij daar zo enthousiast over en staat dit boek al jaren ongelezen in mijn kast? En trouwens: waarom kat hij Boudewijn Büch zo af? Nog even doorlezen maar.
Of, wat ook nogal eens gebeurt, ik lees iets van BB (of iemand anders) en hij beweert iets wat ik beslist moet nazoeken. Dan loop ik naar beneden, naakt en rillend van de kou, naar mijn National Geographic-kamer en zoek het op. Licht aan, turend met mijn slechte ogen naar het juiste nummer. Of er moet een gigantische geografische kaart van de Falkland Eilanden opgezocht worden omdat ik per se wil weten waar dit of dat eilandje ligt..... Kun je je een beeld vormen? Midden in de nacht, op bed, met een leeslampje aan en een kaart van 80 x 120 cm een plaats opzoeken? Met slechte ogen? Maar ik voel me gelukkig met mijn nachtelijke vondsten en hoewel de stapels boeken en tijdschriften naast mijn bed steeds chaotischer worden, kan ik me koesteren in de warmte van nieuwe kennis en antwoorden op mijn nieuwsgierigheid. En weer nieuwe vragen.
Uiteindelijk is het dan half acht, een half uur te laat, en moet ik me haasten om te douchen, mail te checken, een halfje brood te kopen bij die vreselijke Albert Heijn en dan op de fiets naar het werk. Als ik de werkdag begin, ben ik meestal al 4-5 uur bezig geweest.
Het leven is verrukkelijk! Als boekengek dan, voor de omgeving is het lijden.

23 november 2005: 3 jaar na Büch

Vandaag is de 3e sterfdag van Boudewijn Büch.
Een dag om bij stil te staan. Het nieuws van zijn overlijden werd bekend gemaakt op zondag 24 november 2002 aan het eind van de middag en ik zal het moment dat ik op radio 1 hoorde dat de 'schrijver en televisiemaker' in zijn woning in Amsterdam aan een hartstilstand was overleden nooit vergeten: nog net geen 54 jaar oud. Het moment zelf kan ik moeiteloos terughalen in mijn herinnering, inclusief alle gevoelens en het weer van die dag (zonnig, fris). Het bericht dat vrijwel direct op nu.nl verscheen heb ik voor het nageslacht vastgelegd door middel van een screen capture: Op dat moment en later in nog sterkere mate, realiseerde ik mij dat ik Büch, hoewel bewonderd en gelezen, altijd voor 'eeuwig' had gehouden , althans voor lang. Dus maakte ik mij niet druk omtrent de boeken die ik nog niet had of gelezen had: dat kwam nog wel. En via de media zou ik toch wel genieten van de dingen die hij deed. Dat stopte dus abrupt. Een saillant detail: het overlijden van Büch werd bekend gemaakt door zijn management, dat op dat moment bestond uit Erica Reijmerink (personal manager van BB) en Hans Kik, de manager van zijn theatershows. Kik ken ik al sinds 1992 als klant van mijn bedrijf en ik herinner me hoe aangeslagen hij was toen hij die week bij mij op de zaak kwam en vertelde hoe zijn chauffeur, die Büch zou ophalen voor een theatervoorstelling in De Meervaart, dood had aangetroffen. In de jaren na Büch's dood ben ik alles van Büch gaan verzamelen. Een bijna onmogelijke opgave. Ik ben me steeds meer gaan ver-innerlijken met BB. Ik heb zóveel overeenkomsten met hem, zóveel dezelfde interesses, maar ook diezelfde bezetenheid, het willen bezitten, de drang naar kennis, naar ordening en compleetheid, en de weerzin tegen het sociale leven.
Boudewijn was zeker in zijn laatste jaren geen vrolijke jongen meer, hij trok zich meer en meer terug in zijn fantastische bibliotheek & museum. Voor zover ik zijn ziel kan bevatten heb ik begrepen dat zijn roem en succes (het almaar aangesproken worden op straat bij voorbeeld) hem behoorlijk was gaan tegenstaan. Daarbij kwam dat hij in de Nederlandse literaire wereld uitgekotst werd -- iets waar hij zelf al eind jaren 70 over schreef in Bzzlletin en Maatstaf. En er moet ook in ogenschouw genomen worden dat Boudewijn in de loop van de decennia een romantisch beeld van zichzelf was gaan scheppen, dat niet hetzelfde was als de feiten in zijn leven. Zijn 'overleden zoontje' is hiervan het meest bekende voorbeeld. Op dat gegeven werd Boudewijn door de complete Nederlandse literaire kritiek hard afgerekend. Maar hoe meer kritiek er kwam op BB hoe meer ik hem ging begrijpen en van hem houden. Boudewijn heeft altijd gezegd dat fictie en werkelijkheid in het leven van een schrijver door elkaar lopen. De starre houding van de kritieken in (vooral) de linkse pers (als ik Vrij Nederland daar onder mag rekenen) laat zien dat men in dat kamp helemaal niets begrijpt van het wezen van de literatuur. Van de kritiek en de verhalen na zijn overlijden ben ik erg treurig geworden, maar ik heb me vastgebeten in Büch zelf. Ik heb inmiddels meer dan 150 boeken aangeschaft van en over Büch. Op de veiling bij Sotheby's heb ik me (geestelijk gesproken) maanden voorbereid. Ik ben er in geslaagd 3 lots te verwerven, allemaal meubels uit zijn huis aan de Keizersgracht, zijn megalomane boekenpaleis. Onderstaand is één van die drie afgebeeld, een foto uit de catalogus van Sotheby's. De meubels staan nu meer dan een jaar in mijn huis en ik koester ze elke dag.


Bij de 2e veiling van zijn boeken bij Bubb Kuyper heb ik 6 lots kunnen kopen, bij elkaar zo'n 200 boeken. Dat bracht me weer een stuk dichter bij Boudewijn, vooral omdat in veel boeken een persoonlijke aantekening stond omtrent datum en plaats van aanschaf. Boudewijn Büch is méér dan een gewone Nederlandse schrijver. Hij is cult. Hij is wat hij zelf bewonderde in figuren als Plath en Presley. En in leven was hij (hoewel behoorlijk contactgestoord) zowel een aimabel mens als een zacht mens. En moeilijk, dat natuurlijk ook.

Boudewijn: ik denk aan je.

Boeken maken

Deze weken ben ik druk bezig met het maken van een boekje, weer eens wat anders dan het lezen of verzamelen van....
Even uitleg: zo'n 20 jaar geleden was ik als kleine uitgever actief en heb verschillende boekjes uitgegeven (poëziebundels om precies te zijn). Daarna heb ik in de eerste jaren van mijn eigen bedrijf een stuk of 15-20 boeken gemaakt, d.w.z. gezet, vormgegeven en soms ook begeleid tot in de drukkerij.
Nu, in het kader van het Boudewijn Büch Museum, leek het me heel aantrekkelijk om weer op uitgeverspad te gaan. Ik heb iemand gevonden die een fantastisch boekje heeft geschreven, naar aanleiding van de postzegelverzameling van Boudewijn die door hem op veiling van Sotheby's in 2004 werd gekocht. Dat was het idee, maar toen kwam het echte werk. Wat ik vroeger gewoon deed, moest nu opnieuw aangeleerd worden. Zet- en bladspiegel uitdokteren bijvoorbeeld; vroeger wist ik het uit mijn hoofd, nu moest ik met liniaal en geodriehoek aan de gang. En dan het zetwerk: met de hand mediaval (is dat het juiste woord?) cijfers wijzigen, goede spatiëring, noem maar op. Bijschriften bij illustraties, boek indelen, omslag ontwerpen... Alles moet ik bijna opnieuw leren! Nu ik er een week of anderhalf mee bezig ben gaat het wat makkelijker, maar toch.
In mijn bedrijf maak ik dagelijks gedrukte media voor klanten en daar word ik niet warm of koud van, maar nu ik zelf bedenker, uitvoerder en klant ben, staat het zweet me op de rug. Maar ik leer en het gaat lukken. Op 10 december wordt het boekje gepresenteerd op de 4e Internationale Büchdag in Amsterdam. (Shit, ik bedenk opeens dat ik de binder nog niet ingelicht heb over de planning.)
Gelukkig bleek mijn uitgevers-status na al die jaren nog steeds behouden te zijn bij het bureau ISBN, dat de ISB-nummers uitdeelt. Dat was dan weer een zorg minder.
Dus lezers let op: schaf na 10 december ISBN 90-70958-12-0 aan; het wordt absoluut een collectors item!

Lekker in leer

Eén van de meest in het oog springende eigenschappen waaraan je bibliomanen / bibliofielen kunt herkennen is hun hang naar 'steeds beter' naast het al bekende 'steeds meer'.
In de jaren tachtig en negentig kocht ik nog gewoon en hoofdzakelijk paperbacks en pockets. Tegenwoordig is een aangeschafte paperback al bijna een uitzondering; het moet liefst een gebonden boek zijn. In linnen met een perfect stofomslag.
De stofomslagen worden bij thuiskomst onmiddellijk in een zuurvrije, book jacket cover van polyester gedaan, die beschermt tegen verkleuring door zonlicht en vuil en stof tegenhoudt, de omslag niet aantast, 200 jaar mee gaat en nog fraai is ook.
De laatste 2 jaar echter heb ik ontdekt dat er iets is dat de boeklust nog meer bevredigt: leer.
Vooral de boeken die uitgegeven worden door de Easton Press in Amerika zijn een lust voor het oog, de tastzin en de reukzin. In origineel Marokkaans leer gebonden, en met 22 karaats goud gestempelde boekbanden, op Smyth's wijze ingenaaid (d.w.z. door elke pagina genaaid), goud op de 3 snedes, zijden leeslint, zuurvrij papier wat honderden jaren mee gaat zonder te verkleuren... et cetera.


Als je zo'n boek in handen hebt, word je overrompeld door bewondering en lust. De opwinding is het mooie, het massieve, het gevoel dat je iets in de hand hebt dat er over tig jaar nog net zo mooi uitziet als nu. Misschien herinneren andere oudere lezers (ha ha) zich nog de serie Dynasty, waarin pater familias Blake zijn gasten bij voorkeur ontving in een zogenaamde prestigebibliotheek. Alle mahonie- of ebbenhouten boekenkasten waren gevuld met in leder gebonden boeken -- ik kan het niet nazoeken, maar ik denk dat het allemaal Easton Press uitgaven waren. Nu ben ik verloren aan dit virus. Ik wil leer, en als dat niet kan linnen of fluweel. Bestaande lelijke paperbacks in mijn kasten worden vervangen door andere uitgaven die beter gebonden, mooier en duurzamer zijn.
Het heeft een prijs, dat moet ik zeggen, maar het behoudt ook zijn waarde. Ik heb er een maand over nagedacht, maar uiteindelijk heb ik 'm toch besteld: de Rembrandt-uitgave van de King James vertaling van de Bijbel voor 225 dollar. Bij Easton Press. 30 cm hoog. Twee handen nodig om hem te dragen.

Ik kan haast niet wachten tot hij arriveert, en verheug me er op mijn vingers langs de bladzijden te laten glijden. Te lezen. En te ruiken. En by the way, het lijkt me ook weer erg aangenaam om iets vast te houden dat staat voor waarden waarmee ik ben opgegroeid.

De jongens die een oudere vrouw in haar scootmobiel overvielen (krantenbericht van heden) maar geen buit kregen, kennen die waarden blijkbaar niet.
Zij hebben als wraak voor hun mislukte actie (de gehandicapte vrouw had geen geld bij zich) haar hondje vóór haar ogen opgehangen aan een hek. Persoonlijk zou ik, als ik oog in oog kwam te staan met die gozertjes, al mijn remmen los gooien en de agressie die ik in de loop van mijn leven verzameld heb op hun ballen loslaten.
Eigenlijk is het jammer dat ik dit stukje over mooie dingen op deze manier afsluit, maar het is wel de realiteit die jou en mij bedreigt.
Het hangt vaak van mijn stemming af hoe ik met deze berichten om ga: kwaadheid (niet prettig en onbevredigend), negeren (heel moelijk), ontkennen (onmogelijk) of er een uitleg aan geven.
Dat heb ik hierbij gedaan. De vrouw die het slachtoffer werd van deze afgrijselijke misdaad kan zich niet troosten met gezeik over mooi ingebonden boeken. Haar hond is vermoord. En daarmee haar (en mijn) vertrouwen in de mensheid.
Dit is een trieste dag voor de menselijkheid.

Ruimtegebrek

Het is nog maar kort geleden dat ik planken timmerde boven mijn bureau, boven de deur en een extra boekenkast in de woonkamer plaatste. Tot mijn eigen verbijstering is alle extra ruimte weer ingenomen en liggen de stapels nieuwe boeken hoog op tafels, op de vloer, naast mijn bed, en waar al niet. Ik heb dus een rigoureuze beslissing moeten nemen. Mijn boeken over criminologie (een verzamelgebied dat zijn hoogtepunt beleefde rond 2000) moest er aan geloven. Ik heb de boeken die ik nog niet had ingevoerd in mijn database alsnog beschreven en toen alles in 2 verhuisdozen ingepakt en 'op zolder' gezet. Het ging om zo'n 60 boeken. Daar staan ze nu bij de 214 boeken [precies een hele kast vol] over de voormalige Sovjetunie en het communisme, die na mijn laatste verhuizing niet meer uit de dozen gekomen zijn en mogelijk nu te lijden hebben onder snuitkevers en boktorren.
Waar moet dit heen, hoe moet dit aflopen? De recent aangeschafte boeken hebben dan wel een plaatsje en ik heb zelfs 15 cm over. Maar: wedden dat de postbode daar morgen verandering in brengt?

De laatste Büch-boekenveiling

Gisteren de derde en laatste catalogus ontvangen van het veilinghuis dat het boekenbezit van Boudewijn Büch veilt. Ik heb de 1e gemist omdat ik (achteraf ten onrechte) dacht dat het niets voor mij was, de 2e met behoorlijk succes afgesloten door de aankoop van ca. 200 boeken, maar nu ga ik er echt voor! Ik lees momenteel de hele catalogus door, die 1560 lots telt, beschreven in een paar honderd pagina's, met in totaal naar schatting 11 duizend boeken. In een spreadsheet noteer ik alle interessante lots, met richtprijzen en een aanduiding van mijn interesse. Zodat ik straks als de veiling nadert een definitieve keuze kan gaan maken omtrent de nummers waarop ik ga bieden. De veiling neemt maar liefst vier dagen in beslag, van 24-27 november. Ik weet nu al dat ik voorlopig niet meer zo goed zal slapen -- en áls ik slaap veelal dromen zal hebben over boeken. (Ik droom wel eens dat ik in een antiquariaat loop en boeken bekijk; ik kan dan --in mijn droom-- haarscherp en letterlijk omslagen en titelpagina's lezen. De dromen zijn zó scherp dat ik soms na het wakker worden de titels kan opschrijven. Ook komt het voor dat ik grote stukken uit een boek lees.) Voor mij wordt dit het finale slotstuk. Als ik nu niet toe sla zal ik er eeuwig spijt van hebben. Daarom moet ik maar een extra krediet opnemen op mijn huis heb ik bedacht.

-+-+-+-+-

Vandaag mijn BB verzameling uitgebreid door de aankoop van alle verschenen afleveringen van het tijdschrift Hollands Diep. Van iemand in Zeist die zijn zolder opruimde. Het blad Hollands Diep verscheen tussen eind 1975 en begin 1977. Büch schreef er 15 stukjes voor, en dat was in de periode dat hij alleen nog maar een dichtbundel had gepubliceerd. Interessant dus.

Reflecties over een koloniaal museum

Zaterdag was voor mij eindelijk hét moment aangebroken: een bezoek aan het voormalige koloniaal museum in Tervuren, even buiten Brussel. Dit megalomane project dankt zijn onstaan aan een tijdelijke tentoonstelling die in 1897 haar deuren opende als koloniaal luik van de Wereldtentoonstelling in Brussel. De drijvende kracht achter dit initiatief was koning Leopold II die in 1885 vorst-soeverein werd van de door hemzelf opgerichte Congo-Vrijstaat. De koloniale tentoonstelling groeide uit tot een uitstalraam voor 'zijn' Congo en moest meer interesse opwekken voor dit land bij de Belgische bevolking. Om hieraan onderdak te bieden liet Leopold een zogenaamd Koloniënpaleis optrekken, dat door meer dan een miljoen nieuwsgierigen werd bezocht. Een speciale laan van Brussel-centrum naar dit paleis, 15 kilometer lang en met een speciaal aangelegde tramlijn, is heden ten dage nog steeds in gebruik.
Leopold II is in de ogen van ons in 2005 een brutale kolonisator. Het duurde tot 1960 voordat Congo onafhankelijk werd maar tot op de dag van vandaag zijn grote delen van het Museum nog in de staat te zien zoals het ontworpen was. Daarom: levensgrote vitrines met opgezette dieren, tot aan apen, olifanten en giraffen toe, en displays met zorgvuldig verzamelde vlinders en insecten.
Zoals aan heel veel andere dingen in België te zien is, is ook wat dit betreft de tijd een jaar of tien, twintig stil blijven staan. Een museum als in Tervuren zou in Nederland niet meer kunnen bestaan, want hier heeft het onuitroeibare virus van de politieke correctheid al lang compleet toegeslagen. Naar mijn mening (en ik mag me hierbij verheugen in de postume steun van Boudewijn Büch) hoort een museum een momentopname van de geschiedenis te zijn of hoort het de geschiedenis vast leggen. Sec. Punt uit. Het past niet om de huidige opvattingen over wetenschap en historie op te dringen aan de toeschouwer door bepaalde zaken uit het verleden te verzwijgen of te relativeren door goed bedoelde opvattingen van nu er naast te zetten. Dat moet de goed-geïnformeerde 21e eeuwse mens zelf maar doen, dunkt me.
Het begin van het verval van het museum is inmiddels wel ingezet. In modern missie-gelul kondigt directeur Guido Greyseels veranderingen aan die me doen vrezen voor het behoud van de oorspronkelijke en zeer leerzame opzet van het museum. (Zie de brochure van het museum "Koninklijk museum voor Midden-Afrika", uitgave 2003, waaraan ik feitelijke informatie voor dit stukje heb ontleend.)
Ik heb genoten en veel geleerd. Dat België in Congo vreselijk heeft huisgehouden wist ik al -- ik heb Gangreen van Jef Geeraerts gelezen, een boek (2 delen) dat ik iedereen met een sterke maag kan aanbevelen. (Heeft iemand van de lezers van deze blog dit gelezen? Ik ben benieuwd wat je er van vond!) Het fraaie boekwerk Het geheugen van Kongo, de koloniale tijd (gekocht in het museum) verschaft moderne en nauwkeurige reflectie over de Belgische koloniale geschiedenis en is dan ook aan te raden als historisch kader voor een museumbezoek aan Tervuren.
Hieronder enkele foto's met een regeltje tekst ter verduidelijking.

Metersgrote vitrinies met echte opgezette beesten...

Een olifant volgens de opvattingen van 1900, met een vogel op zijn rug...

Tientallen displays met vlinders, insecten, vissen en alles wat in die vreemde Afrikaanse natuur werd aangetroffen door missionarisen en kolonisators... Om aan te tonen hoe ver dit ging hieronder een detail-opname van bovenstaand beeld waaruit blijkt hoe nauwkeurig alle vondsten werden geregistreerd. Vanaf het begin heeft het museum overigens een wetenschappelijke doelstelling.

Tot slot: hoogtepunt mijner hoogtepunten was het oog in oog staan met een Coelacanth. Omdat ik dit niet in een paar woorden kan afraffelen, bewaar ik de Vis voor een volgende blog... als ik er aan toe kom, want er is zoveel over te vertellen. Alleen een fotootje als voorloper, dat moet kunnen:

Brussel

Ik moet wat van me laten horen, anders denken jullie misschien dat ik in Brussel gebleven ben! Dat is dus niet zo, maar het is erg druk hier in het BB-Museum en met achterstallige post/mail en aangeschafte boeken...
Brussel was heel bijzonder, ik was er nog nooit geweest. Had er bepaalde ideeën over, dat het truttig zou zijn (zoals Wenen bij voorbeeld). En ongastvrij. Maar dat bleek anders. Het is een zeer fraaie stad en tegelijk een heel lelijke. De oude binnenstad is echter bijzonder mooi en ik was verbaasd zoveel Japanners te zien en andere --minder opvallende-- toeristen.
Het culinaire dat toegeschreven wordt aan deze stad heb ik (hebben we, moet ik zeggen) gemist. De restaurants bieden eigenlijk vooral toeristenmenu's, maar dan voor belachelijke prijzen. 18 of 20 euro voor een hoofdgerecht zonder garnituur om over de prijzen voor een drankje maar te zwijgen. En de kwaliteit was echt middelmatig of minder. Maar de Brusselaars zijn vriendelijk, de winkels bijzonder en ik heb heel veel prachtige boekwinkels bezocht.


Voor mij was het hoogtepunt het voormalige koloniale museum, tegenwoordig Africamuseum, in Tervuren, 15 km buiten Brussel. Daar heb ik voor het eerst oog in oog gestaan met een Coelacanth. De foto daarvan komt later -- met andere berichten over aangeschafte boeken.

Van de telex (*)

-- vandaag naar mijn tandarts in Bilthoven -- zompig nat weer -- geheugen-uitbreiding gekocht voor mijn arme langzame Windows XP -- 5 kilometer gelopen door Bilthoven langs statige villa's en middelmatig grote huizen -- nu pijn in mijn bovenbenen -- STOP -- tien recent aangeschafte boeken ingevoerd in de database, ik heb me die opdracht gesteld (elke dag 10 boeken invoeren) -- helaas zijn er nog zeker 200 boeken die ik dit jaar heb gekocht die nog ingevoerd moeten worden -- STOP -- veel Tristan da Cunha, St. Helena en Napoleon --STOP -- hoe krijg ik alles ook nog eens gelezen? -- morgen nog een dagje werken, dan met mijn liefje naar Brussel voor 3 dagen --STOP -- ik zie er erg naar uit, vooral vanwege het Koloniaal museum in Tervuren -- STOP --

* Telex = een manier om snel te communiceren op papier, populair voordat Internet er was.

Eén jaar na Theo van Gogh

Aan de vooravond van de eerste herdenking van de moord op Theo van Gogh ontkom ik er niet aan een stukje hierover te schrijven.
Voor de Amsterdamse kabel interviewde Theo jarenlang vele beroemdheden, zijn gesprekken werden vermaard en werden ook door de landelijke radio opgepikt en uitgezonden. In 1992 verscheen een boekje, getiteld Een prettig gesprek, waarin 19 interviews werden afgedrukt. Eén daarvan werd gevoerd met Boudewijn Büch -- Boudewijn en Theo waren dikke vrienden (de eerste letterlijk in wording, de tweede al lang) en ze waren bovendien allebei opgegroeid in Wassenaar. Het gaat te ver om de relatie tussen de heren hier uit te diepen; ik wou een paar dingen er uit lichten. In het voorwoord van Een Prettig Gesprek laat Theo van Gogh vele geinterviewden de revue passeren, maar over Boudewijn is hij erg kort: "Boudewijn Büch brak mijn hart". Dat is heel treffend, voor beiden. Zowel Van Gogh als Büch waren allebei buitengewone gevoelsmensen. Inclusief een gigantische gebruiksaanwijzing. Ik herken dat wel. Tegenwoordig noemen we dat HSP: High Sensitive Persons.

In de tijd dat ik zelf nog schrijver wou worden heb ik Van Gogh één keer gezien. Vanwege zijn uiterlijk en zijn grove teksten vond ik hem helemaal niks: te opgezet, te brutaal. Niks voor mij, een magere twijfelende melancholicus.
Ik zat in het roemruchte Springhavercafé in Utrecht (van de filmregisseur Jos Stelling) te drinken met vrienden (of alleen, dat kan ook) toen Theo zijn geweldige gestalte tussen de volle tafels heen probeerde te persen. Hij was te laat voor een afspraak, zou een lezing geven of zoiets, maar mij viel toen op hoe lief/echt/onbeholpen hij was. Op dat moment heb ik mijn antipathie ingeleverd en verruild voor bewondering.

Ik vraag me af welk boek er op Theo's nachtkastje heeft gelegen op deze datum een jaar geleden. Ik weet het niet. Maar misschien kwam hij helemaal niet tot lezen. In Een prettig gesprek in het voorwoord (pag. 8) bekent hij:

Vaak nam ik mij voor de avond voor opname niet te drinken, omdat een kater nog wel 'ns uh... concentratieverlies oplevert. Meestal dampte koning Alcohol nog enigszins na, want ik ben een chronische gelegenheidsdrinker die met een luttel promillage de volgende morgen zijn aangeboren verlegenheid overwint.

In de vroege morgen van 2 november 2004 fietste Theo naar zijn werk. Misschien nog met wat nadampend alcohol. Op de fiets, want hij was niet bang. En dan houdt het verhaal op. Een gek met een dolk en een mes. En waanzinnige ideeën. Uit mijn krantenarchief hier het volgende beeld, dat voor eeuwig in mijn geheugen gegrift zal blijven staan: de dolk in zijn buik, de reus geveld, de vrijheid gesmoord door moslimterreur.



Ik hou mijn hart vast voor de toekomst. Maar 2 november zal voor mij altijd verbonden blijven met de gedachten die Theo uitdroeg: eerlijkheid, oprechtheid, discussie en respect voor andersdenkenden. Respect met een grens; de grens die Theo niet meer kan navertellen....